Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BSCKI Phạm Thị Thu Ngân, Khoa Nội thần kinh – Bệnh viện Quân y 175.
BSCKI Phạm Thị Thu Ngân, Khoa Nội thần kinh – Bệnh viện Quân y 175.
Siêu âm Doppler xuyên sọ dựa trên nguyên lý các sóng siêu âm sẽ phản chiếu lại khi xuyên qua một vật thể chuyển động trong dòng máu (hồng cầu) và tạo nên sự thay đổi về tần số, thay đổi về tốc độ của hồng cầu chuyển động trong dòng máu.
👉👉👉Dưới đây, bài tư vấn sẽ giúp bạn hiểu thêm về tầm quan trọng của ứng dụng Doppler xuyên sọ ở bệnh nhân nhồi máu não:
1.Siêu âm Doppler xuyên sọ là gì?
- Siêu âm Doppler xuyên sọ dựa trên nguyên lý các sóng siêu âm sẽ phản chiếu lại khi xuyên qua một vật thể chuyển động trong dòng máu (hồngcầu) và tạo nên sự thay đổi về tần số, thay đổi về tốc độ của hồng cầu chuyển động trong dòng máu.
- Siêu âm Doppler xuyên sọ (TCD) cung cấp một phép đo không xâm lấn về các đặc điểm lưu lượng máu và huyết động mạch máu não trong các động mạch của não.
- TCD là cách thuận tiện nhất để theo dõi các thay đổi mạch máu phục vụ cho theo dõi, chẩn đoán và điều trị trong nhiều rối loạn của mạch máu não.
* Ưu điểm của siêu âm doppler xuyên sọ:
+ Không xâm lấn nên an toàn không ảnh hưởng sức khoẻ.
+ Chi phí thấp.
+ Thực hiện được nhiều lần.
+ Thực hiện được tại giường.
*Nhược điểm
+ Không thấy được hình thái mạch máu não.
+ Một số bệnh nhân giới hạn cửa sổ khảo sát.
Ứng dụng thủ thuật siêu âm doppler xuyên sọ
2.Thủ thuật siêu âm doppler xuyên sọ được ứng dụng như thế nào trong chẩn đoán và điều trị nhồi máu não?
* Chẩn đoán và theo dõi mức độ hẹp động mạch nội sọ: đây là một trong những nguyên nhân gây nhồi máu não.
* Đánh giá và theo dõi sự thay đổi huyết động học trên bệnh nhân trước và sau khi điều trị tái thông trong đột quỵ nhồi máu não cấp.
* Tìm shunt phải – trái của tim: đây là một trong những nguyên nhân thuyên tắc dẫn đến nhồi máu não, nhất là nhóm bệnh nhân nhồi máu não người trẻ.
* Phát hiện và đánh giá tình trạng tăng áp lực nội sọ ở bệnh nhân nhồi máu não nặng gây tình trạng phù não.
Siêu âm Doppler xuyên sọ được chỉ định thực hiện đối với một số người bệnh
3. Những ai được chỉ định siêu âm Doppler xuyên sọ?
Siêu âm Doppler xuyên sọ được chỉ định thực hiện đối với một số người bệnh có các yếu tố nguy cơ như:
* Đột quỵ: Bệnh lý này xảy ra khi bọt khí, huyết khối hoặc bất kỳ chất gì không tan trong máu di chuyển trong lòng mạch máu gây tắc nghẽn.
* Bệnh lý tim mạch: Người bệnh được chẩn đoán mắc bệnh tim mạch như rung nhĩ, bệnh lý van tim, bệnh tim bẩm sinh. Điều này sẽ gây ảnh hưởng đáng kể đến việc cung cấp máu đến não.
* Bệnh đái tháo đường: Căn bệnh này có thể gây ra bệnh thận, tổn thương thần kinh và gây tăng huyết áp bất thường. Huyết áp cao sẽ làm tăng nguy cơ bị đột quỵ nhồi máu não.
* Nồng độ cholesterol trong máu cao: Những người có mức cholesterol hoặc triglyceride trong máu tăng cao sẽ có nguy cơ bị hẹp mạch máu não do sự tích tụ của nhiều mảng bám trên thành động mạch.
* Thiếu máu hồng cầu hình liềm: Đây là một bệnh lý di truyền được đặc trưng bởi các tế bào hồng cầu có hình dạng giống như lưỡi liềm chứ không phải hình tròn như thông thường. Tình trạng này sẽ làm giảm số lượng tế bào hồng cầu mang oxy. Những tế bào này cũng chính là nguyên nhân gây tắc mạch máu, dẫn đến việc lưu thông máu lên não bị ảnh hưởng. Người bệnh mắc bệnh thiếu máu hồng cầu hình liềm sẽ có nguy cơ cao bị đột quỵ và tăng áp phổi.
4. Những điều bạn cần biết khi được làm thủ thuật siêu âm Doppler xuyên sọ
* Một chỉ định TCD mất khoảng 30 phút. Đây là những gì bạn cần biết:
- Chuẩn bị: Bạn sẽ nằm trên bàn kiểm tra. Kỹ thuật viên sẽ chuẩn bị khu vực cần kiểm tra bằng cách cho một lượng nhỏ gel lên da.
- Trong quá trình thực hiện TCD để tìm kiếm sự thu hẹp hoặc co thắt mạch máu, kỹ thuật viên sẽ di chuyển đầu dò trên da của bạn. Tùy thuộc vào những gì bác sĩ đang tìm, xét nghiệm sẽ bao gồm một hoặc nhiều vị trí dưới đây:
– Hai bên đầu phía trên tai của bạn
– Góc hàm
– Chẩm (bạn sẽ ngồi hoặc nằm nghiêng và cúi đầu xuống)
– Trên mí mắt khi bạn nhắm (gel sẽ không làm tổn thương mắt bạn, đầu dò được di chuyển rất nhẹ trên da)
Trong quá trình thực hiện TCD tìm kiếm các cục máu đông nhỏ, kỹ thuật viên sẽ giữ đầu dò áp vào đầu bạn hoặc bạn sẽ được đeo khung cố định đầu dò.
=> Khi thực hiện test bọt khí tìm shunt phải – trái của tim
*Kĩ thuât mất khoảng 20 đến 30 phút
- Chuẩn bị: Bạn sẽ nằm trên bàn kiểm tra. Một đường truyền tĩnh mạch sẽ được đặt vào cổ tay hoặc cánh tay của bạn. Kỹ thuật viên sẽ chuẩn bị khu vực cần kiểm tra bằng cách cho một lượng nhỏ gel lên da.
- Đầu dò: Kỹ thuật viên sẽ xác định vị trí đầu dò và giữ nguyên hoặc cố định bằng khung.
- Tiêm: Khi bạn ngồi hoặc nằm yên, kỹ thuật viên sẽ tiêm vào tĩnh mạch của bạn một dung dịch nước muối có chứa các bòng khí. Đầu dò siêu âm sẽ phát ra sóng âm thanh, hình ảnh để phát hiện bất kỳ bong bóng nào đi tới mạch não của bạn.
*Sau thực hiện kỹ thuật?
- Loại bỏ kim và đường truyền
- Nhận kết quả sau 5-10 phút
*Rủi ro bao gồm:
- Đau nhẹ tấy đỏ tại vị trí đặt đường truyền (rất ít)
- Đột quỵ hoặc cục máu đông trong phổi (cực kỳ hiếm)
Kỹ thuật siêu âm xuyên sọ có vai trò quan trọng trong chẩn đoán nhồi máu não. Vì nhồi máu não là tình trạng nguy hiểm nên khi có dấu hiệu mắc bệnh, gia đình nên ngay lập tức đưa người bệnh đi thăm khám để được chẩn đoán chính xác và cấp cứu kịp thời.
Khoa Nội Thần Kinh – Bệnh viện quân y 175 đã ứng dụng kỹ thuật siêu âm xuyên sọ trong chẩn đoán và điều trị nhồi máu não từ năm 2019 với đột ngũ bác sĩ được đào tạo kỹ thuật siêu âm xuyên sọ từ các bác sĩ giàu kinh nghiệm ở các trung tâm y tế lớn ở trong nước.
***Để biết thêm thông tin chi tiết, xin liên hệ Khoa Nội Thần Kinh (A7), Bệnh viện Quân y 175 | Điện thoại: 069.641.268 hoặc Hotline: 1900 1175.
Ban truyền thông & Marketing – BVQY 175
